ONDERZOEK WIJST UIT: BEDRIJFSCULTUUR OORZAAK SEKSUELE INTIMIDATIE

De bedrijfscultuur maakt de hitsige collega handtastelijk. Alleen als in een organisatie duidelijk is dat seksuele intimidatie niet wordt getolereerd, houden de macho's zich gedeisd. Dat is de uitkomst van nieuw, omvangrijk, onderzoek in de Verenigde Staten. Het onderzoek - "Seksuele Intimidatie van Vrouwen" - is verricht door de Amerikaanse Academies van Wetenschap, Techniek en Geneeskunde.

"Het helpt niet om de rotte appels uit de mand te halen. We moeten ons richten op de hele mand," zegt Lillia Cortina, hoogleraar psychologie en vrouwenstudies aan de Universiteit van Michigan in de Huffington Post. Cortina is een van de 21 deskundigen die aan het rapport meewerkten. "Als organisaties echt een klimaat creëren waarin duidelijk is dat seksuele intimidatie niet wordt getolereerd, is de kans dat medewerkers slachtoffer worden van seksuele intimidatie veel kleiner."

"Het moet duidelijk zijn dat de organisatie seksuele intimidatie zeer serieus neemt, dat potentiële daders snappen dat slecht gedrag ernstige consequenties heeft," aldus Cortina. Zij doet al bijna 25 jaar onderzoek naar seksuele intimidatie.

Incident van seksuele intimidatie betekent dat er iets schort aan de bedrijfscultuur

Een incident van seksuele intimidatie op het werk, betekent niet dat er één foute man actief is, maar duidt erop dat er iets belangrijks schort aan de bedrijfscultuur. Het probleem van seksuele intimidatie los je dan ook niet op door alleen de dader te straffen, wel door een ander klimaat in de organisatie te creëren.

Twee jaar zijn de onderzoekers bezig geweest. Zij stellen dat seksuele intimidatie op grote schaal voorkomt in de academische wereld, vooral bij opleidingen in de geneeskunde. In dat opzicht sluiten hun bevindingen opmerkelijk goed aan bij het onderzoek van Medisch Contact eerder dit jaar ("1 op de 3 artsen in ziekenhuis ooit slachtoffer seksuele intimidatie - herstelmediation helpt effectief").

In een omgeving waar medewerkers vrezen voor vergelding als ze seksuele intimidatie melden en waar niemand gelooft dat daders gestraft worden, zeker niet als ze belangrijk zijn in de organisatie, komen daders van seksuele intimidatie gemakkelijk weg met hun grensoverschrijdend gedrag,

Een andere voor vrouwen risico verhogende factor is wanneer in een organisatie meer mannen dan vrouwen werken, vooral wanneer dat in de top het geval is.

Seksuele intimidatie varieert van opmerkingen over het uiterlijk tot en met het botweg aanbieden van promotie binnen de organisatie in ruil voor seks.

Zero-tolerance beleid werkt niet, herstelmediation wel

Zero-tolerance-beleid - wie zich schuldig maakt aan seksuele intimidatie wordt direct ontslagen - blijkt echter niet de meest effectieve manier om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan. Prof. Cortina: "Slachtoffers van seksuele intimidatie zullen aarzelen zich te melden omdat ze bang zijn daardoor iemand z'n ontslag te veroorzaken. Dat is contraproductief."

In het rapport wordt gepleit voor een soort herstelrechtachtige aanpak, vergelijkbaar met mediation in strafzaken. Want, zeggen de onderzoekers, mediation gaat uit van gelijkwaardigheid van partijen, waarbij de mediator neutraal is. Echter: herstelmediation volgt precies het patroon van herstelrechtbemiddeling en onderscheidt de verschillende rollen van de deelnemers in de herstelmediation.

De melder van ongewenst gedrag is gefocust op 1) genoegdoening en 2) herstel van de veilige werkplek. Daartoe heeft zij van de dader (die wij liever neutraal aanduiden als "aangesprokene") nodig dat deze 1) inzicht krijgt in wat hij heeft aangericht (door goed te luisteren naar de melder (het slachtoffer), dat hij daarop 2) verantwoordelijkheid neemt voor zijn gedrag, het slachtoffer 3) erkenning geeft van wat hij bij haar heeft aangericht en bespreekt hoe hij 4) het leed van het slachtoffer kan herstellen.